Tommaso Campanella, De sensu rerum, p. 62
non autem corruptivam. Sicut generatio et alteratio aliarum rerum.
Ex
hoc sequitur, aut res nullas sentire, quoniam sunt res actu, et
non potentia, ut
sentiens vis; et patiuntut corruptiva passione suae
formae: Aut aliquem modum tactus
rebus inesse, quoniam non sunt
purae potentiae, nec organa habent eiusmodi potentiis
informata.
Caput XV.
Non fieri
sensationem informatione, nec perfectiva tantum
passione, nec extare sensum
aentem, nec sensum esse puram
potentiam incorpoream sed Ens passibile
eorum
quae non est, et sentiri mutatione modica
et argumento.
~ Tot
assertionum [Aristotelis] una modo vera est: Non fieri sensationem
nisi sentiens
vis similitudine sensibilis afficiatur. Hanc
autem actionem obiecti esse liquet:
quandoquidem actio
est propriae similitudinis effusio ab agente in patiens. At
illius
informari forma, ut sentire queat, stultum est dictu. Oporteret
enim
obiecti formam separari ab eo, et ferri ad potentiam sentientem;
eique imprimi: Ex
quo sequitur, quod obiectum remaneret absque
propria forma; sicut materia nuda: aut
corrumperetur penitus. Et
quod potentia sentiens, cum primo informatur aliqua
specie, non
posset aliud quippiam sentire; vel si reciperet aliam formam
sensibilem,
corrumperetur sentiens vis, quoniam eius forma, qua cum fit
unum
magis, quam ex materia et forma, Peripateticorum
omnium
testimonio, corrumpitur accedente nova forma. Omne autem Ens
formam
perdens, perditur. At respondent Peripatetici quidam
venire
ab obiecto similitudinem formae, non ipsam formam. Verum
Aristoteles
palam docet ita, dum per informationem facit sensationem,
sicuti
fit compositum ex materia et forma, secundum quam postea agit;
Et sicut
lignum informatur forma ignis, et postea ignit: ita potentia
forma obiecti, ut
postea per illam sentiat obiectum. Item declarandum
est illis, quis producit
similitudines has? quomodo lapis suam similitudinem
exuit, et tamen remanet lapis?
Et quis eam de lapide extrahit?
et quis defert ad sentientem potentiam? et quis
copulat? et una
suscepta similitudine quomodo potest aliorum sensibilium
suscipere?
Praeterea infinitae virtutis esset lapis, qui incessanter infinita sui
simulacra
ad infinitos oculos incessanter producit? Et si est informatio
similitudinum,
quomodo simul pluribus formis albi et nigri oculus vel